Tyrania narracji

David Grove, twórca Clean Language, zwrócił uwagę na „uwodzicielstwo” języka, które może wciągnąć zarówno osobę coachowaną, jak i coacha w skomplikowaną i fascynującą historię. W takim przypadku pytanie za pytaniem, zbierające informacje dotyczące problemu, może paradoksalnie utrudniać wyjście z niego. Grove nazwał to zjawisko „tyranią narracji,” ponieważ coach, uwikłany w historię klienta, może osobiście zaangażować się w jej treść, co jest naturalne, ale nieprzydatne dla osoby coachowanej.

Grove wyjaśniał, że czyste pytania pomagają klientowi nawiązać dialog z samym sobą, a nie z problemem. W psychologii nazywa się to „rozmową intrapersonalną,” w której nasze „dialogiczne ja” prowadzi wewnętrzną wymianę między różnymi aspektami naszej tożsamości. Większość z nas doświadcza takich rozmów, a nawet wewnętrznych kłótni, co jest kluczowym aspektem zrozumienia siebie i podejmowania decyzji.

Clean Coaching różni się od zwykłej rozmowy, ponieważ w centrum uwagi jest znaczenie nadane przez klienta, a nie interpretacja coacha. Zamiast dzielić się „czasem antenowym,” Clean Coaching przestrzega kilku zasad, które chronią proces przed tyranią narracji:

1. Brak dodawania własnych myśli przez coacha: Coach nie dodaje swoich myśli ani sugestii do rozmowy, co pozwala skupić się wyłącznie na słowach klienta.

2. Skupienie na toku myślenia klienta: Odpowiedzi coacha wspierają klienta, zamiast zmieniać kierunek rozmowy, co utrzymuje uwagę na myślach i refleksjach osoby coachowanej.

3. Odzwierciedlanie słów klienta: Zamiast parafrazować wypowiedzi klienta, coach odzwierciedla dokładnie to, co zostało powiedziane, używając rzeczywistych słów klienta, bez dodawania własnej interpretacji. Technika ta, znana jako „backtracking,” pomaga klientowi pogłębić refleksję nad własnymi słowami.

4. Wolne tempo i przestrzeń na refleksję: Pytania w Clean Coachingu są zadawane w powolnym i stałym tempie, z przerwami między słowami, co zachęca klienta do głębszej refleksji przed udzieleniem odpowiedzi.

5. Zwracanie uwagi na wzorce, metafory i ukryte znaczenia: Clean coachowie koncentrują się na wzorcach, metaforach i ukrytych znaczeniach w przekazie klienta, co pozwala na odkrycie nowych perspektyw, a nie tylko na analizie treści opowiadanej historii.

6. Koniunkcja „i” oraz sekwencyjność pytań: Pytania często zaczynają się od „i,” co tworzy płynną kontynuację myśli klienta i sprzyja iteracyjnemu, generatywnemu przepływowi informacji.

7. Powtarzalność i precyzja: Pytania mają powtarzalną formę i składnię, wielokrotnie powtarzając słowa klienta, nawet w ramach jednego pytania. Choć może to ograniczać spontaniczność coacha, daje klientowi większą swobodę w eksploracji swoich myśli i emocji.

Clean Coaching ogranicza użycie słów przez coacha do kilku prostych, jasnych pojęć, które są „owinięte w wyrażenia klienta.” Dzięki temu klient skupia się na swoim własnym języku i jego głębszym znaczeniu, zamiast na interpretacjach coacha, które mogą niezamierzenie wpłynąć na proces. Kiedy pytania są utrzymywane w czystości, model świata klienta ma szansę wyłonić się w formie metafory, a rozwiązania pojawiają się w sposób naturalny, bez narzucania dodatkowych treści przez coacha.

Tym samym, Clean Coaching chroni klienta przed „tyranią narracji,” umożliwiając mu odkrywanie nowych perspektyw i rozwiązań poprzez własny, wewnętrzny dialog, wolny od zewnętrznych wpływów.